Жартылай дайын өнімдер қалада ғана емес, ауылда да сұранысқа ие. Мұны теріскейлік Қайсар және Нұрсұлу Темірболатовтар өз тәжірибелерімен дәлелдеді. Еңбекқор отбасы Ақжар ауданының орталығында қайта өңдеу цехын іске қосты.

– Көпшіліктің көкейіндегі сауалды қойдыңыз. Жау­абымыз нақты: еш өкінбейміз. Біз Ақжар ауданының орталығы Талшықта тұрамыз. Ауылда 4 мыңға жуық адам тұрады. Жергілікті тұрғын­дар арасында кәсіпкерлік жақсы дамыған. Өз басым саудамен айналыстым. Бірнеше жыл бойы тек­стиль өнімдерін сатып, күнделікті нәпақамды тап­тым. Менің жұбайым Қай­сардың қолы шебер. Ол – құрылысшы. Тұрғын үйлер­ді әрлеу, күрделі әрі зама­науи жөндеу жұмыстарын тапсырыс бойынша жүргізді. Отбасымыздың еншісіне түскен кіріс көңіл көншітерлік. Бірақ біз үшін тұрақтылық маңызды.

Келісіп пішкен тон келте болмас. Жұбайым екеуі­міз ақылдасып, жеке кәсіп ашуды ұйғардық. Жартылай дайын фабрикаттарды нарыққа ұсыну шешімі кездей­соқ емес. Мұндай өндіріс біздің ауданда және көрші елді мекендерде жоқтың қасы әрі тұтынушылар тарапынан сұраныс жоғары. Бірақ көпшілік біздің шешімге күмән­дана қарады. Қыл аяғы одан бас тарту қажеттігін алға тартты. «Ауыл тұрғындары тұшпара мен субүйрек сатып алмайды», «өндіріс тиімсіз болады», «жұмсалған қаржы ақталмайды» деген пікірлер айтылды. Десек те тәуекел­ге бел будық. Бүгінде басқан қадамымыз дұрыс екенді­гіне өзіміздің және өзгенің көзі жетті.

– Кәсіп ашу үшін қосымша білім алған жөн бе?

– Сөзіңіздің жаны бар. Кәсіпкерліктің өзіндік қыр- сыры бар. Оның негіздерін білген абзал, әлбетте. Менің жұбайым «Bastau Бизнес» жобасы бойынша бір ай бойы білімін шыңдады. Дәріс оқығандар оған бағыт-бағдар берді. Кез келген кәсіпті дөңгелетудің қағидалары түр­тіп алынды. Ең бастысы өзіңе деген сенімділік артты.

– Өнімдерді дайындаудың өзіндік ерекшелігі не сыры бар ма?

– Біріншіден, біздің өнімнің басты ерекшелігі – дәмі әрі дайындау жолы үйдегідей. Тек табиғи өнімдер қол­данылады. Жұмыртқа ұнтағын пайдаланбаймыз. Әдет­тегі тауықтың жұмыртқасы кәдеге жаратылады. Қамыр, тартылған ет, езілген картоп – барлығы үйдегі әдіспен дайындалады. Ешбір қоспасыз.

Екіншіден, тұшпара мен субүйрек әзірлеу тек қол еңбе­гіне ғана негізделген. Арнайы құрал-жабдықтар бар. Бірақ автоматтандырылған құрылғылардан шыққан өнім қолмен жасалғанға татымайды.

– Батыл қадам. Қолдарыңыз талатын болар?

– Жоқ. Керісінше қолдың бұлшық еттеріне пайдалы емес пе?! Өмір – бұл қозғалыс. Автоматтандырылған құрылғыны қадағалаудан гөрі өзім жасауды құп көремін. Біз цехқа 2 адамды жұмысқа қабылдадық. Әрқайсысының жалақысы – 40 мың теңге. Жұмыс күні таңғы сағат 9-дан басталып, кешкі 19.00-де аяқталады. Әр адамның өзінің міндеті бар. Қамырды өзім илеймін. Кейін үшеуіміз бір­ге тұшпара мен сүбүйрек әзірлейміз. Күніне 3 адам 13-17 келі өнім дайындайды. Меніңше, бұл – орташа көрсеткіш.

Цех біздің үйімізге жанама салынған. Оны 4-ке бөл­дік: өнімді әзірлейтін, оны сақтайтын және ыдыстар­ды жуатын орындар бөлек. Сақтау талаптары да қатаң сақталады. 3 мұздатқыш бар. Олар етке, дайын өнімді қатыруға, орамадағы тұшпара мен субүйрекке арналған. Барлығы техникалық талаптарға сәйкес келеді.

– Өнімге сұраныс бар ма?

– Біз үшін сан емес, сапа маңызды. Адал өнім әрдайым сұранысқа ие екендігі белгілі. Әзірге тұты­нушыларға өнімнің екі түрі ұсынылған: тұшпара және сүбүйрек. Көбіне дүкен­дердің және тұрғындардың тапсырысы бойынша әзір- ленеді. Әзірге барлығын дер кезінде жасауға үлге­реміз. Талшықта 8, Қызыл­туда 5 дүкенге жеткізіле­ді. Біздің ауыл тұрғындары ғана емес, көршілес Уәлиха­нов ауданы да өнімдерімізді сатып алады. Әдетте кешкі­сін жұмыстан шыққан адамдар бізге бет алады. Тұрақты тұтынушыларымыз да бар. Олардың сенімін ақтауға тырысамыз. Біздің цехта әзірленген өнімдерді кері қай­тарып беру жағдайлары орын алған жоқ. Керісінше, біз­дің өнімдер сауда сөрелерінде өз тұтынушысын ұзақ күтпейді.

– Тұрғындар өнімнің сапасымен қатар оның бағасы­на да мән беретін болар.

– Әлбетте. Өнім құны тұрғындар үшін қолжетімді болуы тиіс. Ауылда табыс деңгейі жоғары емес екендігі белгілі. Сондықтан бағаны белгілеу кезінде қарапайым тұрғын­дардың тұрмыс жағдайын ескерген абзал. Бізде тұшпа­раның келісі 1000 теңге, сүбүйрек 500 теңге тұрады.

Жартылай дайын өнім қаптамамен әлде өлшеніп сатыла ма деген сауал туындауы мүмкін. Әзірленген тұшпара мен субүйректі әуелі қатырып, кейін орама­ларға саламыз. Әрбіреуіне техникалық талаптарға сәй­кес жазуы бар қағаздар жапсырылады. Салмағы әртүр­лі: 900 гр және 450 гр. 18 градуста 30 тәулік сақталады.

– Жартылай дайын өнімге қажетті ет пен картоп- ке қарық боларсыздар?

– Шикізат бойынша ешбір қиындық туындамайды. Ауылдағы азық-түлік өнімдері сапалы әрі табиғи екен­дігі белгілі. Біз тұшпараға қажетті етті жергілікті шаруа қожалығынан сатып аламыз. Цехқа ай сайын 200 келіге дейін ет жеткізіледі. Жазда баға 100-200 теңгеге төмен. Қазір бір келі еттің құны – 1200-1300 теңге. Бірақ маусым­дық өзгерістер дайын өнімнің құнына еш әсер етпейді.

Алдағы уақытта еттің тұрақты жеткізілуін қамтамасыз ету үшін тағы бір шаруа қожалығымен келісім жасауды жоспарлап отырмыз. Оның арқасында әзірленетін өнім түрлері көбейтіледі: тефтели, манты, котлета.

– Өндіріс қаншалықты тиімді? Түсетін табыс шығынның орнын толтыра ма?

– Егер кәсіп кіріске кенелтпесе, онымен айналысудың қажеті бар ма? Кез келген адам жұмсаған қаржысы мен еңбегінің ақталуына мүдделі. Түсетін табыс көлемі көңіл көншітеді. Бірақ әзірге оның дені несиені өтеуге бағыт­талады. Ісімізді бастауға «Bastau Бизнес» жобасы бойын­ша 1 миллион теңгеден астам қаржы берілді. Оны қай­тарған соң, түскен кіріс те көбірек сезіледі.

– Әдетте өндіріс ұлғайса, оны жеткізу аумағы да кеңейеді.

– Дөп бастыңыз. Алдағы уақытта көршілес аудандар­ды нысанаға алуды жоспарлап отырмыз. Біздің өнім­нің дәмі олардың көңілінен шығады деген үміттемін. Сонымен бірге біздің аудандағы Ленинградское деген секілді үлкен ауылдар да назарсыз қалмайды.

– Тұшымды әңгімеңізге және риясыз көңіліңізге алғыс білдіремін. Ісіңіз өрге бассын!

Венера Мұстафина

17.12.2018 ж. мақала