Ішкі нарықты сырттан жеткізілетін сапасыз өнімнен қорғау үшін бірыңғай мемлекеттік органды анықтау ұсынылды.

Атқамінерлер 2017 жылды бағамдады. Ресми деректер­ге сүйенсек, жалпы ауыл шару­ашылығы өнімдерінің көле­мі еселенген. Өсім 2,9% тең. Азық-түлік бойынша да көрсет­кіш ұлғайған – 4% астам. Олар үшін жаңа өткізу нарықтары ашылған. Оның есебінен ауыл­шаруашылық өнімдер экспорты 10% артты. Аспан асты еліне жол тартқан отандық тауарлар көле­мі 30% көбейді. Бүгінде «Қаза­қстанда шығарылған» белгісі бар өнімдер Біріккен Араб Әмірлік­теріне, Сауд Арабиясына, Иранға жол тартып отыр.

 – Субсидиялардың 65 түрі қай­та қаралды және онымен агро- өнеркәсіптік кешен субъекті­лерін қамту кеңейтілді. 2017 жылы АӨК қолдау көлемі 18% артып, 260 млрд теңгені құрады. Облыстар көлемінде Агроқайта өңдеу картасы әзірленді. Негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі 30% артты. 2017 жылы Қазақстан аусылдан таза аймақ мәртебесін толық алды, бұл біз­ге мал шаруашылығы өнімде­рін жаңа нарықтарға шығаруға мүмкіндік береді, – деп саланың тынысын Үкімет басшысы Бақыт­жан Сағынтаев жіпке тізді.

Отандық өнім сапасымен және табиғи тазалығымен ерек­шеленетіні мәлім. Бұл рет­те ішкі нарықты денсаулыққа зиянды және жалған импорт­тық азық-түліктен қорғау қажет. Оның толық тетігі бүгінде әлі де қолданылмайтынын ҚР Ауыл шаруашылығы бірінші вице-ми­нистрі Арман Евниев мойында­уға шақырды. Дәйекті дәлелін де келтірді. Мәселен, елімізге жеткі­зілетін мұздатылған құс етi қай­та-қайта мұздатылатын көріне­ді. Бұл оны қауiптi етумен қатар бағасын да қымбаттады. Себебі салмақты арттыру үшiн су және басқа қоспалар енгiзiледi.

Дастарханымыздың сәніне айналған сары майдың шетелдік аттасында да мін бар. Құны арзан импорттық өнімнің сапасы көңіл­ге күдік ұялатады.

– Техникалық шарттарға сәй­кес бiр келi сары май үшін кем дегенде 22 литр сүт қажет. Оның өзіндік құнын есептесек, мұн­дай майдың бір келісі 2750 тең­геден төмен болмауы тиiс. Дей тұрғанымен, 2017 жылдың 11 айында елімізге құны 8,6 млн долларды құрайтын 1858 тонна импорттық сары май әкелінген. Жүргізілген талдау оның келiсi орташа алғанда 1514 теңге, яғни, екi есе арзан тұратынын көрсетті. Бұл аталған сары май өндiрiсiнде пальма мен кокос майлары секіл­ді арзан сүт алмастырғыштар қолданылатынын білдіреді. Біз тұтынушылар ретінде оны дәмі бойынша сеземіз. Сондықтан әрбір адам сенім үдесінен шыққан өндірушінің өнімін алуға тырысады, – деп мәселенің мән-жайын Арман Евниев тергіштеді.

Оның сөзінше, азық-түлiк қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мәселелерi бойынша бiрыңғай мемлекеттiк органды анықтау қажет. Iшкi нарықты қорғау мәселелерi – техникалық регла­мент талаптарының сақталуын бақылайтын бақылау-қадағалау органдары үшiн басымдыққа ие міндет.

– Сылбыр бақылаудың сал­дарынан мұндай жалған өнiм­дер бiздiң отандық тауарлардың бәсекеге қабiлеттiлiгiн төменде­тіп, мемлекеттік қолдау шара­ларының нәтижесін азайтады. Сондықтан ауыз суды, тағам­дық пен биологиялық белсенді қоспаларды, арнайы мақсаттағы тағам өнімдерін қоспағанда, бар­лық тағам өнiмдерiне мемлекет­тiк бақылауды күшейту бойынша тиiмдi және үйлестірілген жұмыс атқару және «фермадан үстел­ге дейін» қағидасы негізінде бақылауды қамтамасыз ету үшiн бiрыңғай өкiлеттi орган ретiнде Ауыл шаруашылығы министр­лiгiн бекiтудi ұсынып отырмыз, – деп атап өтті Арман Қайратұлы.

Мұндай бірыңғай мемлекеттік органның қажеттігін өзге елдер­дің тәжірибесі көрсетіп отыр. Канада, Франция, Литва, АҚШ, Қытай, Австралия – оның бір айғағы.

Венера Мұстафина

05.03.2018 ж. мақала